Pháp điển là việc cơ quan nhà nước
rà soát, tập hợp, sắp xếp các quy phạm pháp luật đang còn hiệu lực trong các
văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước ở trung ương ban hành, trừ Hiến
pháp, để xây dựng Bộ pháp điển.
Bộ pháp điển gồm
45 chủ đề như sau: Các chủ đề trong Bộ pháp điển được quy định và sắp xếp như
sau: 1. An ninh quốc gia; 2. Bảo hiểm; 3. Bưu chính, viễn thông; 4. Bổ trợ tư
pháp; 5. Cán bộ, công chức, viên chức; 6. Chính sách xã hội; 7. Công nghiệp; 8.
Dân số, gia đình, trẻ em, bình đẳng giới; 9. Dân sự; 10. Dân tộc; 11. Đất đai;
12. Doanh nghiệp, hợp tác xã; 13. Giáo dục, đào tạo; 14. Giao thông, vận
tải;15. Hành chính tư pháp; 16. Hình sự; 17. Kế toán, kiểm toán; 18. Khiếu nại,
tố cáo; 19. Khoa học, công nghệ; 20. Lao động; 21. Môi trường; 22. Ngân hàng,
tiền tệ; 23. Ngoại giao, điều ước quốc tế; 24. Nông nghiệp, nông thôn; 25. Quốc
phòng; 26. Tài chính; 27. Tài nguyên; 28. Tài sản công, nợ công, dự trữ nhà
nước; 29. Thi đua, khen thưởng, các danh hiệu vinh dự nhà nước; 30. Thi hành
án; 31. Thống kê; 32. Thông tin, báo chí, xuất bản; 33. Thuế, phí, lệ phí, các
khoản thu khác; 34. Thương mại, đầu tư, chứng khoán; 35. Tổ chức bộ máy nhà
nước; 36. Tổ chức chính trị - xã hội, hội; 37. Tố tụng, và các phương thức giải
quyết tranh chấp; 38. Tôn giáo, tín ngưỡng; 39. Trật tự an toàn xã hội; 40.
Tương trợ tư pháp; 41. Văn hóa, thể thao, du lịch; 42. Văn thư, lưu trữ; 43.
Xây dựng, nhà ở, đô thị; 44. Xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật; 45. Y
tế, dược..
Mỗi chủ đề có một hoặc nhiều đề mục
(có 271 đề mục thuộc 45 chủ đề). Trong đề mục, tùy theo nội dung có thể có
phần, chương, mục, điều, khoản, điểm.
- Chủ đề: Bộ phận cấu thành của Bộ
pháp điển, trong đó chứa đựng quy phạm pháp luật điều chỉnh các nhóm quan hệ xã
hội nhất định được xác định theo lĩnh vực.
- Đề mục: Bộ phận cấu thành chủ đề,
trong đó chứa đựng quy phạm pháp luật điều
chỉnh một nhóm quan hệ xã hội nhất định.
Ngoài ra, đề mục, phần, chương, mục,
điều, khoản, điểm được đánh số thứ tự, trường hợp có liên quan đến nội dung
khác của Bộ pháp điển thì phải được chỉ dẫn.
Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Văn bản số 5140/UBND-THNC
ngày 10/5/2024 về việc triển khai tài liệu hướng dẫn thực hiện Quyết định số
143/QĐ-TTg ngày 02/02/2024 của Thủ tướng Chính phủ; nhằm tiếp tục thực hiện hiệu
quả Văn bản số 2280/BTP-KTrVB ngày 06/5/2024 của Bộ Tư pháp về tài liệu hướng dẫn
triển khai thực hiện Quyết định số 143/QĐ-TTg, Văn bản số 1691/STP-XDPBPL ngày
13/5/2024 của Sở Tư pháp về tiếp tục triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao chất
lượng và hiệu quả khai thác, sử dụng Bộ pháp điển”
Ban Quản lý Khu Công nghệ cao công
nghệ sinh học để triển khai đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người
lao động khai thác, sử dụng Bộ pháp điển theo đường link “https://phapdien.moj.gov.vn/Pages/chi-tiet-bo-phap-dien.aspx”.
Cách
thức tra cứu, sử dụng Bộ pháp điển điện tử tại cơ quan, đơn vị, địa phương, cụ
thể như sau:
Cấu
trúc của Bộ pháp điển được thiết kế theo hình cây từ chủ đề đến đề mục, phần,
chương, mục, tiểu mục, điều. Do đó, màn hình hiển thị Bộ pháp điển điện tử đầu
tiên gồm 45 chủ đề. Người dùng click chuột vào tên chủ đề mà mình muốn tìm kiếm
thì màn hình xuất hiện tên các đề mục thuộc chủ đề đó. Người dùng tiếp tục
click chuột vào tên đề mục thì màn hình hiện lên cấu trúc của đề mục theo thứ tự:
phần, chương, mục, tiểu mục, điều.
Bên
phải mỗi cấu trúc đề mục, phần, chương, mục, tiểu mục, điều đều có cụm từ “xem
chi tiết”. Người dùng click chuột vào cụm từ “xem chi tiết” để mở ra
nội dung phần cấu trúc mà mình muốn xem (có thể xem nội dung của cả 1 đề mục hoặc
1 phần, chương, mục, tiểu mục, điều cụ thể).
- Để xem điều của Bộ pháp điển là Điều nào cụ thể trong văn bản
QPPL nào hoặc nội dung của điều có sự thay đổi gì không: Ngay dưới số và tên điều trong Bộ pháp điển là Phần ghi
chú của điều. Theo đó, phần ghi chú được đặt trong ngoặc đơn, chữ nhỏ hơn và in
nghiêng đặt ngay sau số và tên điều; ghi cụ thể là điều số mấy của văn bản nào,
hoặc ghi sự biến động trong nội dung của điều (điều có nội dung được sửa đổi, bổ
sung, hủy bỏ, bãi bỏ). Phần ghi chú được gắn link đến điều tương ứng của văn bản
sử dụng để pháp điển trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật.
- Để xem các điều có nội dung liên quan đến nhau trong Bộ
pháp điển: Các điều có nội dung liên
quan đến nhau được sắp xếp gần nhau theo trật tự giá trị pháp lý từ cao xuống
thấp. Trường hợp các điều được pháp điển từ các văn bản có giá trị pháp lý bằng
nhau thì được sắp xếp theo trật tự thời gian ban hành. Trong một số trường hợp,
các điều có nội dung liên quan đến nhau không sắp xếp gần nhau thì được chỉ dẫn
là có liên quan đến nhau. Phần chỉ dẫn được đặt trong ngoặc đơn, chữ nhỏ hơn và
in nghiêng sau nội dung của điều hoặc sau tên của phần, chương, mục, tiểu mục
trong đề mục. Phần này chú thích về các nội dung liên quan đến nhau trong Bộ
pháp điển. Các điều hoặc phần, chương, mục, tiểu mục được chỉ dẫn có gắn link đến
phần nội dung của các điều hoặc phần, chương, mục, tiểu mục đó trong Bộ pháp điển.
- Các tính năng hỗ trợ tra cứu, tìm kiếm khác:
+ Tính năng xem theo chủ đề: Tính năng này giúp người sử dụng tra cứu, tìm kiếm các
quy định cần tìm thuộc nội dung của Chủ đề nào trong số 45 chủ đề của Bộ pháp
điển.
+ Tính năng xem theo đề mục: Tính năng này giúp người sử dụng tra cứu, tìm kiếm nhóm
quan hệ xã hội trong 1 lĩnh vực cụ thể trong số 271 đề mục của Bộ pháp điển.
+ Tính năng tìm kiếm theo từ khóa: Tính năng này giúp người sử dụng
tra cứu, tìm kiếm các nội dung pháp lý cần tìm trong phần cấu trúc của Bộ pháp
điển.
Bộ
pháp điển đã mang lại cho người sử dụng một cách tiếp cận theo hướng khác biệt,
không theo văn bản riêng lẻ, mà theo lĩnh vực, theo nhóm quan hệ xã hội, theo
nhóm vấn đề, có thể thấy Bộ pháp điển là một trong những công cụ hữu hiệu hỗ trợ
giải quyết công việc của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động./.
Tạ Minh Quang