​             Luật đấu thầu số 22/2023/QH15 được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 23 tháng 6 năm 2023.

Luật đấu thầu số 22/2023/QH15 gồm 10 Chương, 96 Điều, quy định về quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu, thẩm quyền và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động đấu thầu; hoạt động lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu, hoạt động lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư kinh doanh.

Luật đấu thầu số 22/2023/QH15 có một số điểm mới so với quy định tại Luật đấu thầu số 43/2013/QH13 như sau:

 1. Bổ sung đối tượng áp dụng Luật Đấu thầu 2023

Theo khoản 2 Điều 2 Luật Đấu thầu 2023 đã bổ sung đối tượng áp dụng là hoạt động lựa chọn nhà thầu để thực hiện:

- Các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp và doanh nghiệp do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;

- Gói thầu trang bị cơ sở vật chất - kỹ thuật, máy móc, thiết bị hỗ trợ phát triển khoa học và công nghệ từ quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp nhà nước.

2. Sửa đổi, bổ sung Tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư

Điều 5 Luật Đấu thầu 2023 bổ sung so với Luật đấu thầu 2013 là quy định chi tiết về tư cách hợp lệ của nhà thầu là hộ kinh doanh, sửa đổi quy định về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư là tổ chức, cá nhân cho phù hợp với quy định hiện hành.

3. Bổ sung hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu

So với Luật Đấu thầu 2013 thì Luật Đấu thầu 2023 đã bổ sung và quy định chi tiết hơn một số hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu về hành vi thông thầu và hành vi cản trở trong hoạt động đấu thầu, được quy định chi tiết tại Điều 16 của Luật đâu thầu 2023. Cụ thể:

Hành vi thông thầu quy định tại khoản 3 Điều 16 Luật Đấu thầu 2023 đã bổ sung thêm quy định về việc: “Nhà thầu, nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm đã tham dự thầu và đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu nhưng cố ý không cung cấp tài liệu để chứng minh năng lực, kinh nghiệm khi được bên mời thầu yêu cầu làm rõ hồ sơ dự thầu hoặc khi được yêu cầu đối chiếu tài liệu nhằm tạo điều kiện để một bên trúng thầu.”, nhờ đó tăng tính minh bạch trong công tác đấu thầu, giúp hạn chế được tình trạng thông thầu.

Ngoài những quy định cũ về hành vi cản trở, tại khoản 5 Điều 16 còn quy định thêm các hành vi cản trở đấu thầu như: Có hành vi vi phạm pháp luật về an toàn, an ninh mạng nhằm can thiệp, cản trở việc đấu thầu qua mạng.

4. Quy định mới về các trường hợp hủy thầu

Nếu như Luật đấu thầu 2013 chỉ quy định chung về các trường hợp hủy thầu thì tại Điều 17  Luật Đấu thầu 2023 lại quy định về Các trường hợp hủy thầu được phân chia rõ ràng cho đối tượng nhà thầu và lựa chọn đầu tư.

 5. Bổ sung một số gói thầu áp dụng chỉ định thầu

Theo đó, tại Điều 23 Luật Đấu thầu 2023 đã luật hóa một số trường hợp lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt đã được quy định tại Quyết định 17/2019/QĐ-TTg với các gói thầu như: Gói thầu vận chuyển hàng dự trữ quốc gia để cứu trợ, viện trợ trong trường hợp phải giao hàng ngay; Gói thầu thuê kho lưu giữ hàng tạm giữ, gói thầu thuê vận chuyển, bốc xếp hàng tạm giữ tại các cảng biển, địa điểm kiểm tra hàng hóa tập trung trong trường hợp chỉ có duy nhất một đơn vị cung cấp dịch vụ trong cảng; Gói thầu nhập khẩu vũ khí thể thao phục vụ các câu lạc bộ, trường, trung tâm đào tạo huấn luyện thể thao tập luyện, thi đấu hằng năm; Gói thầu thuộc dự toán mua sắm có giá gói thầu trong hạn mức từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng; gói thầu thầu hoặc nội dung mua sắm có giá trị không quá 50 triệu đồng thì không cần phải lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu…..

6. Bổ sung gói thầu áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh

So với quy định tại Luật Đấu thầu 2013 thì Khoản 4 Điều 24 Luật Đấu thầu 2023 quy định về chào hàng cạnh tranh đã bổ sung gói thầu hỗn hợp cung cấp hàng hóa và xây lắp (trong đó nội dung xây lắp đáp ứng quy định tại khoản 3 Điều 24) được áp dụng hình chức chào hàng cạnh.

7. Bổ sung quy định về giá gói thầu

So với quy định tại khoản 2 Điều 35 Luật Đấu thầu 2013 quy định về giá gói thầu thì khoản 2 Điều 39 Luật Đấu thầu 2023 quy định về giá gói thầu có bổ sung thêm nội dung: Chính phủ quy định chi tiết về nội dung giá gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

8. Thời hạn hoàn trả đảm bảo dự thầu được rút ngắn

Thời hạn hoàn trả hoặc giải tỏa đảm bảo dự thầu tại khoản 7 Điều 11 Luật Đấu thầu 2013 không quá 20 ngày kể từ ngày kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được phê duyệt. Còn khoản 8 Điều 14 Luật Đấu thầu 2023 quy định thời hạn hoàn trả đảm bảo dự thầu không quá 14 ngày kể từ ngày kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư được phê duyệt.

9. Điểm mới về lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế

So với trước đây Điều 48 Luật Đấu thầu 2013 quy định khái quát về nhà thầu cung cấp thuốc, vật tư y tế thì tại Điều 55 Luật Đấu thầu 2023 bổ sung một số quy định mới đáng chú ý nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm và thiết bị y tế. Điểm nổi bật về đấu thầu trong lĩnh vực y tế đó là các cơ sở y tế công lập tự quyết định mua thuốc ngoài danh mục thuốc chi trả của bảo hiểm y tế, mua vắc xin để tiêm chủng theo hình thức dịch vụ.

10. Bổ sung thêm vào nội dung kế hoạch lựa chọn nhà thầu

Tại khoản 8 Điều 39 Luật Đấu thầu 2023 cho phép tùy chọn mua thêm đến 30% khối lượng tương ứng trong hợp đồng khi xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Luật đấu thầu 2013 chưa có quy định này.

11. Quy định mới về thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu

So với Điều 87 Luật Đấu thầu 2013 thì tại Điều 86 Luật Đấu thầu 2023 đã bổ sung thêm một số quy định mới về việc kiểm tra hoạt động đấu thầu và giám sát hoạt động đấu thầu, nhằm đảm bảo công tác đấu thầu được minh bạch, công bằng.

12. Bổ sung các thông tin yêu cầu cập nhật trên Hệ thống e-GP

Điều 7 Luật Đấu thầu 2023 đã bổ sung quy định cập nhật thông tin về lựa chọn nhà đầu tư, đồng thời, bổ sung thêm các thông tin phải đăng tải khi lựa chọn nhà thầu như: Thông tin dự án, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, các nội dung sửa đổi, làm rõ hồ sơ (nếu có), thông tin chủ yếu về hợp đồng, kết quả thực hiện hợp đồng của nhà thầu….

           Luật đấu thầu số 22/2023/QH15 chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2024. Theo đó, kể từ ngày 01/01/2024 thì Luật đấu thầu số 43/2013/QH13 sẽ hết hiệu lực thi hành, trừ quy định tại Điều 96 – Quy định chuyển tiếp được quy định tại Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15.