Để phong trào thi đua, khen thưởng thực sự trở thành động
lực cho sự phát triển, thiết nghĩ, việc triển khai cần có mục tiêu thiết thực,
cụ thể, không hô hào suông mà phải gắn với thực tiễn cuộc sống. Đặc biệt, khen
thưởng phải kịp thời, chính xác, khen đúng việc, thưởng đúng người… Cứ vào dịp
cuối năm, các cơ quan, đơn vị lại tổ chức tổng kết, trong đó có mục bình bầu
thi đua khen thưởng.
Việc khen thưởng để ghi nhận, tôn vinh những giá trị lao
động đã cống hiến trong một năm làm việc, tạo động lực khuyến khích các cá
nhân, tập thể tiếp tục phát huy khả năng của mình cho nhiệm vụ của năm tới. Mục
tiêu của khen thưởng cũng chính là phát huy được sức mạnh to lớn của khối đại
đoàn kết toàn dân tộc, làm cho phong trào thi đua thực sự phát triển sâu rộng
trong các tầng lớp nhân dân, trở thành động lực cách mạng to lớn, hướng phong
trào thi đua đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới đất nước. Trong công tác khen
thưởng, một trong những nguyên tắc quan trọng là “đúng người, đúng việc”, thành
tích đến đâu, khen thưởng đến đó.
Luật Thi đua, khen thưởng 2022 đã xác định chú trọng khen
thưởng cá nhân là người trực tiếp lao động, công tác, chiến đấu (công nhân,
nông dân, chiến sĩ…) và cá nhân có nhiều sáng tạo trong lao động, công tác. Vậy
mà theo Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, dù có nhiều thành tích nhưng
công tác khen thưởng có lúc, có việc chưa kịp thời; khen thưởng cho công nhân,
nông dân, người lao động trực tiếp chưa nhiều; tính tiêu biểu, nêu gương và lan
tỏa trong công tác khen thưởng có lúc còn hạn chế. Đặc biệt tại nhiều nơi, khen
thưởng như là một món quà mà chưa thực chất. Có khi còn như một sự phân chia,
ban phát, quay vòng…
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chỉ ra, công tác thi đua - khen
thưởng cũng còn một số hạn chế, nhất là còn nhiều mô hình, gương điển hình tiên
tiến ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị chưa được phát hiện, bồi dưỡng kịp
thời và nhân rộng có hiệu quả… Tính tiêu biểu, nêu gương và lan tỏa trong công
tác khen thưởng có lúc còn hạn chế. Thực tế tại các đơn vị, công tác khen
thưởng nhiều lúc vẫn còn hình thức và “khen lãnh đạo nhiều quá”.
Hiếm khi công nhân, nông dân, chiến sĩ và nhân viên trong
các cơ quan, đơn vị hành chính, sự nghiệp “chạm” được vào các hình thức khen
thưởng như huân chương hay bằng khen của Thủ tướng. Trong các đơn vị, việc khen
thưởng chủ yếu thuộc về lãnh đạo cấp phòng, ban trở lên. Bởi theo thống kê, tỷ
lệ người lao động được khen thưởng chiếm chưa đầy… 2% tổng số cá nhân được đề
nghị khen thưởng. Đây là một thực tế thật đáng suy ngẫm. Thực tiễn này đang đòi
hỏi có sự thay đổi, trước hết là từ nhận thức của người đứng đầu cơ quan, đơn
vị.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng cho rằng, trong xét thi
đua - khen thưởng thì trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị là rất
quan trọng. Cùng với ban thi đua - khen thưởng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị
phải bảo đảm khen thưởng chính xác, công khai, minh
bạch; chú trọng khen thưởng người trực tiếp lao động, sản xuất. “Khen thưởng
phải phù hợp với thành tích và kết quả đạt được. Thi đua là để đào tạo, rèn
luyện và xây dựng con người mới. Tránh hình thức” -Tổng Bí thư nói.
Đinh Hữu Thịnh