​Ngày 01/4/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 79/2025/NĐ-CP quy định về kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa và xử lý văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL).

            Nghị định gồm 5 chương, 61 điều quy định chi tiết về kiểm tra, kiểm tra theo thẩm quyền tự kiểm tra văn bản; nguyên tắc kiểm tra và xử lý văn bản; các vấn đề liên quan đến thẩm quyền, trình tự kiểm tra, xử lý VBQPPL…; các quy định nghiệp vụ về rà soát, hệ thống hóa và nguyên tắc thực hiện rà soát, hệ thống hóa VBQPPL. Nghị định 79/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Điều 63, Điều 64 và các biện pháp tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về các hoạt động kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa và xử lý VBQPPL.

            * Nguyên tắc kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật

            1. Bảo đảm tính toàn diện, khách quan, công khai, minh bạch, đúng thẩm quyền, thủ tục; kết hợp giữa việc kiểm tra của cơ quan, người có thẩm quyền với việc tự kiểm tra của cơ quan, người ban hành văn bản; bảo đảm sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan.

            2. Bảo đảm không lợi dụng việc kiểm tra, xử lý văn bản vì mục đích vụ lợi, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan, người có thẩm quyền ban hành văn bản và can thiệp vào quá trình xử lý văn bản trái pháp luật.

            3. Bảo đảm không gây cản trở, gây khó khăn cho cơ quan, người có thẩm quyền kiểm tra, cơ quan kiểm tra trong quá trình kiểm tra văn bản.

            4. Kịp thời kiểm tra khi có căn cứ kiểm tra văn bản và kịp thời xử lý văn bản trái pháp luật.

            5. Bảo đảm thực hiện quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước với việc kiểm tra, xử lý văn bản có nội dung thuộc phạm vi bí mật nhà nước.

            6. Các hành vi vi phạm trong quá trình thực hiện công tác kiểm tra, xử lý văn bản tùy theo tính chất và mức độ của hành vi vi phạm thì bị xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

            * Không lợi dụng việc kiểm tra, xử lý văn bản vì mục đích vụ lợi

            1. Nghị định số 79/2025/NĐ-CP quy định rõ việc kiểm tra, xử lý văn bản phải bảo đảm các nguyên tắc: bảo đảm tính toàn diện, khách quan, công khai, minh bạch; đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục; kết hợp giữa việc kiểm tra của cơ quan, người có thẩm quyền với việc tự kiểm tra của cơ quan, người ban hành văn bản; bảo đảm sự phối hợp giữa các cơ quan có liên quan.

            2. Bảo đảm không lợi dụng việc kiểm tra, xử lý văn bản vì mục đích vụ lợi, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan, người có thẩm quyền ban hành văn bản và can thiệp vào quá trình xử lý văn bản trái pháp luật.

            3. Bảo đảm công cản trở, gây khó khăn cho cơ quan, người có thẩm quyền kiểm tra, cơ quan kiểm tra trong quá trình kiểm tra văn bản. Kịp thời kiểm tra khi có căn cứ kiểm tra văn bản và kịp thời xử lý văn bản trái pháp luật.

            4. Bảo đảm thực hiện quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước đối với việc kiểm tra, xử lý văn bản có nội dung bí mật nhà nước.

            05 nội dung kiểm tra văn bản

            1. Thẩm quyền ban hành văn bản

            2. Nội dung, hình thức văn bản

            3. Trình tự, thủ tục xây dựng, ban hành văn bản

            4. Căn cứ ban hành, thể thức, kỹ thuật trình bày

            5. Tuân thủ quy định của pháp luật về xác định bí mật nhà nước và độ mật trong văn bản có nội dung thuộc phạm vi bí mật nhà nước

            * Căn cứ pháp lý để xác định văn bản trái pháp luật

            a. Có hiệu lực pháp lý cao hơn văn bản được kiểm tra

            b. Đang có hiệu lực tại thời điểm ban hành văn bản được kiểm tra hoặc chưa có hiệu lực tại thời điểm ban hành văn bản được kiểm tra nhưng đã được thông qua hoặc ký ban hành và sẽ có hiệu lực trước hoặc cùng thời điểm có hiệu lực của văn bản được kiểm tra.

            Nghị định nêu rõ: căn cứ pháp lý để xác định văn bản có sai sót về căn cứ ban hành, thể thức, kỹ thuật trình bày là VBQPPL của cơ quan, người có thẩm quyền quy định về nội dung này và bảo đảm điều kiện quy định tại điểm b nêu trên.

            * Việc áp dụng Nghị định này cần lưu ý các nội dung quy định chuyển tiếp tại Điều 60, cụ thể như sau:

            1. Các VBQPPL ban hành trước ngày 01/4/2025 còn hiệu lực, chưa được hoặc đang được kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa, xử lý thì việc kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa, xử lý được thực hiện theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Nghị định này; VBQPPL đã được kết luận trái pháp luật nhưng chưa được xử lý thì việc xử lý văn bản trái pháp luật thực hiện theo quy định của Nghị định này.

            2. UBND cấp huyện kiểm tra VBQPPL của HĐND, UBND cấp xã còn hiệu lực. Phòng Tư pháp có trách nhiệm giúp UBND cùng cấp thực hiện việc kiểm tra văn bản được quy định tại khoản này.

            3. HĐND, UBND cấp xã tự kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa và xử lý văn bản do HĐND, UBND ban hành còn hiệu lực.

            Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/4/2025.

            Đính kèm Nghị định số 79/2025/NĐ-CP.79-nd-cp.signed.pdf

            Minh Quang​